U Parizu otvaranje spomen-obilježja žrtvama genocida u Srebrenici

Događaju će prisustvovati preživjeli i članovi porodica žrtava, član Predsjedništva Bosne i Hercegovine Denis Bećirović, gradonačelnica Pariza  Anne Hidalgo te veliki broj zvaničnika Francuske, saopćeno je iz Udruženja Solidarnost sa Bosnom i Hercegovinom (SIBH-France).

Navode da je zbog simbolike, uprkos logističkim izazovima, inicijator projekta – udruženje Solidarité Internationale Bosnie-Herzégovine-France (SIBH-France) – odlučilo da spomen-kamen bude dopremljen iz Bosne i Hercegovine. Kamen od sivog granita u obliku monolita potiče iz Travnika. Na spomen-obilježlju se nalazi  mapa Bosne i Hercegovine i natpis: „U julu 1995. godine, 8.372 Bošnjaka bili su žrtve genocida u Srebrenici, u Bosni i Hercegovini. Nećemo ih zaboraviti.“ Mapa Bosne i Hercegovine predstavlja i simboličnu poruku negatorima međunarodno priznatih granica Bosne i Hercegovine.

Spomen-obilježje, koje je izgrađeno u junu ove godine u Kladnju, djelo je vajara Ademira Ade Halilovića. Halilović je poznat po radu na brojnim spomen-obilježjima. Do sada je napravio preko 5.000 nadgrobnih spomenika i nišana za šehide, umrle branitelje i njihove roditelje širom Bosne i Hercegovine, kao i u dijaspori.

Spomen-obilježje žrtvama genocida u Srebrenici postavljeno je u aleji memorijalnih spomenika, neposredno pored spomenika posvećenog žrtvama genocida nad Tutsijima u Ruandi (1994.), kao i spomenika francuskim vojnicima poginulim u Drugom svjetskom ratu.

Projekat je pokrenut 2020. godine na inicijativu nevladine organizacije Solidarnost sa Bosnom i Hercegovinom (SIBH-France), koja okuplja bosanskohercegovačka udruženja i prijatelje Bosne i Hercegovine u Francuskoj.

Spomen-obilježje ima za cilj da oda počast žtvama zločina koje su počinile srpske snage nad Bošnjacima u julu 1995., te da postane simbolično mjesto sjećanja na sve civilne žrtve rata u Bosni i Hercegovini od 1992. do 1995. godine – više od 100.000 ubijenih i dva miliona raseljenih.

- Nakon usvajanja Rezolucije Generalne skupštine Ujedinjenih nacija kojom je 11. juli proglašen Međunarodnim danom sjećanja na genocid u Srebrenici – koju je podržala i Francuska – stvoreni su uslovi da Grad Pariz odobri postavljanje Memorijala. Proces je bio dugotrajan i suočen s brojnim preprekama.

Od perioda François Mitterranda, uloga Francuske tokom agresije na Bosnu i Hercegovinu i danas izaziva bolna sjećanja, kada je francuska politika odbijala osuditi velikosrpsku ratnu strategiju i politiku Slobodana Miloševića. U 2025. godini, mnogi francuski mediji, intelektualci i političari i dalje izbjegavaju jasnu terminologiju, zanemarujući presude međunarodnih sudova koje su jasno okarakterisale događaje kao genocid i ratne zločine inspirisane velikosrpskom ideologijom. U Francuskoj je genocid u Srebrenici za većinu stanovništva i dalje nepoznata historijska činjenica, a u školskim udžbenicima rat u Bosni i Hercegovini se svodi na nekoliko riječi, najčešće na opsadu Sarajeva.

Poricanje genocida prisutno je i u Francuskoj. U Parizu je 2020. godine vandalski oskrnavljena ulica Srebrenica, dok francuska krajnja desnica otvoreno podržava obilježavanje 9. januara u Republici Srpskoj, datuma kojeg međunarodni sudovi povezuju s diskriminacijom i negiranjem države Bosne i Hercegovine - podsjećaju iz Udruženja. 

UN rezolucija poziva države članice da obilježavaju godišnjicu genocida i uvrste u svoje obrazovne programe učenje o Srebrenici.

- Ovim spomen-obilježjem genocid u Srebrenici će trajno ući u kolektivnu memoriju Pariza i Francuske. Dan sjećanja i spomenik pomoći će budućim generacijama da razumiju razmjere zločina i čuvaju uspomenu na žrtve, kako se zlo više nikada ne bi ponovilo - istakli su iz Udruženja Solidarnost sa Bosnom i Hercegovinom (SIBH-France).

Udruženja i organizacije članice odbora za podršku spomen-obilježja su: Udruženje Solidarité internationale Bosnie-Herzégovine-France (SIBH-France), koordinator i koncesionar spomen-obilježja,Udruženje Solidarité Bosnie, Ženeva, Švicarska ,Fédération des Mères pour la Paix, Francuska ,Enfants-Europe-Bosnie, Francuska,Enfrance du Monde, Francuska,Mir Sada, Lyon, Francuska ,Asocijacija Francusko-Bosanskog Prijateljstva - Nantes, Francuska,Udruženje « Memorial-France », Francuska,Kolektiv « Za Ukrajinu, za njihovu, i našu slobodu!», Francuska ,Džemat Pariz, Francuska,Džemat Annecy, Francuska,Association bosniaque de France, Valentigney, Francuska,Udruženje « UMB Srebrenica 95 », Francuska i Udruženje « Memorial 98 », Francuska. 

Udruženja održavaju sjećanje, rade za pravdu i pružaju podršku preživjelima genocida i drugih masovnih zločina počinjenih u Bosni i Hercegovini između 1992. i 1995. godine.

Fena/federalna.ba