Na današnji dan košarkaši Bosne su se popeli na tron Evrope

Petog aprila 2021. navršavaju se 42 godine od najvećeg uspjeha bh. košarke, osvajanja titule klupskog prvaka Evrope, što je sarajevska Bosna ostvarila 1979. u historijskom finalnom meču u Grenobleu protiv italijanskog Emersona, savladavši ga rezultatom 96:93.

Mirza Delibašić, Žarko Varajić, Boro Vučević, Predrag Benaček, Ante Đogić, Boško Bosiočić, Nihad Izić, Ratko Radovanović, Sabit Hadžić, Svetislav Pešić, Almir Dervišbegović, Sulejman Duraković, predvođeni legendarnim trenerom Bogdanom Tanjevićem, pokazali su do tada neviđeno košarkaško umijeće, koje je zadivilo ne samo Stari kontinent.

„Njihova igra je podsjećala na najljepšu sevdalinku“, bio je  antologijski komentator direktnog prenosa utakmice Zoran Popovski.

Po povratku u Sarajevo, na aerodromu Butmir šampione su dočekale hiljade ljudi pjesmom: „Haj nek’ se čuje, čuje, haj nek’ se zna, da je naša Bosna nepobjediva!“

Te 1979. godine je bilo 22. izdanje Kupa evropskih prvaka u košarci. Učestvovale su 22 ekipe koje su bile podijeljene u četiri grupe po četiri ekipe i dvije grupe po tri. Samo prvi iz svake grupe išao je u poluzavršnu grupu, a najbolja dva kluba iz poluzavršne grupe igrala su završnicu. To su bili Emerson Varese i Bosna. Daljnji poredak je bio: Maccabi Tel Aviv, Real Madrid, Joventut Barcelona, Olympiakos.

Put do trona Evrope “Studenti” su započeli sa dvije uvjerljive pobjede protiv Limasola sa Kipra (104:45 u Skenderiji i 98:47 u gostima). Sarajlije su u predtakmičenju slavile i dvije pobjede protiv Partizanija iz Tirane (99:64 i 78:76), kao i jednu protiv čehoslovačke Zbrojovke iz Brna (107:105, poraz 89:90).

Zatim je uslijedilo takmičenje u finalnom dijelu. U dosta neizvjesnoj trci, Bosna je na kraju pretekla i peterostrukog prvaka Evrope, madridski Real (114:109 u Sarajevu, 89:95 u Madridu) i dvostrukog pobjednika ovog takmičenja, izraelski Maccabi iz Tel Aviva (101:87 kući, 70:97 u Tel Avivu), a daleko iza „Studenata“ ostali su španski Juventud (85:84 i 98:94) i grčki Olympiakos (72:69 i 88:83). Jedino je italijanski Emerson ostao ispred, mada je u međusobnom omjeru Bosna ostvarila istovjetan skor. U Vareseu je pobijedio Emerson 92:73, a u Sarajevu Bosna,104:85.

Niko nije mogao ni sanjati da će ekipa sarajevskih studenata biti prva sa područja bivše Jugoslavije koja je osvojila ovaj veliki trofej i time srušila sve predrasude o malim timovima koji ne mogu postići vrhunske rezultate. Poslije će to poći za rukom zagrebačkoj Ciboni (dva puta), splitskoj Jugoplastici (tri puta) i beogradskom Partizanu. Ustvari, od 1979. do 1992. godine, najljepša evropska košarka se igrala na prostorima bivše Jugoslavije, a i sama reprezentacija je bivala evropski i svjetski prvak, te olimpijski pobjednik, a u najboljoj selekciji uvijek je bilo igrača iz sarajevske Bosne.

Inače, Košarkaški klub Bosna je osnovan 1951. U naredne četiri godine, klub – čiji su članovi uglavnom bili studenti Sarajevskog univerziteta – takmičio se u gradskoj ligi, da bi 1955. godine osvojio prvi u nizu trofeja, Kup grada Sarajeva i tim dostignućem se plasirao u viši rang takmičenja, Republičku ligu Bosne i Hercegovine.
Naredne dvije decenije stvarana je generacija koja će „Studente“ odvesti u Prvu jugoslovensku košarkašku ligu. Stariji ljubitelji košarke u Sarajevu danas prepričavaju, nezaboravni meč gradskih rivala Bosne i Željezničara. Odigran je 28. aprila 1972. godine u Skenderiji. „Studenti“ su slavili i od tada kreće šampionski put, koji je krunisan osvajanjem evropskog trona.

Prva titula prvaka države osvojena je u sezoni 1977/78. U naredne četiri godine Bosna je osvojila još dvije titule prvaka Jugoslavije – u sezonama 1979/80 i 1982/83. Od značajnih ino-nastupa treba istaći drugo mjesto na klupskom prvenstvu svijeta, Interkontinentalnom kupu odigranom 1980. godine u Brazilu.
Nakon pet godina kontinuiranih uspjeha dolazi do neminovne smjene generacije i kada su mladi igrači  trebali vratiti Bosnu u vrh jugoslovenske košarke, rat je prekinuo njihove snove i oni su se raspršili širom svijeta. U ratnom periodu Bosna je egzistirala uz dosta poteškoća, da bi dolaskom mira bila prvak i osvajač Kupa BiH, te učesnik regionalne lige.

Federalna televizija je prije dvije godine, 2019. premijerno prikalaza dokumentarni film „KK Bosna“, autorice Arijane Saračević, a koji govorio tim nezaboravnim vremenima kada su se studenti popeli na vrh Starog kontinenta. 

federalna.ba/Muhamed Bikić