Kultura, umjetnost, 23.11.2023.

Današnju emisiju emitujemo u sedmici koja bilježi dva značajna, istorijska datuma – 28 godina od potpisivanja Dejtonskog mirovnog sporazuma i 80 godina od zasjedanja ZAVNOBIH-a.

S toga u emisiji govorimo o obnovi kulturno-istorijskog nasljeđa Bosne i Hercegovine.

Kako je obnavljana Ferhadija džamija”. U svom izlaganju dr. Hamidović govori je o procesu obnove Ferhedije džamije u Banjaluci.

Otkada je bila porušena Ferhad-pašina džamija u Banjoj Luci (1993), uposlenici tadašnjeg Republičkog zavoda za zaštitu spomenika kulture i prirodne baštine započeli su aktivnosti oko selekcioniranja raspolagajuće projektne i foto dokumentacije - pripremajući se za obnavljanje; provjeravali podatke, hronologiju “stavljanja” pod državnu zaštitu, pisanu građu metodski usmjeravali ka elementima za neuobičajen restauratorski tretman. Ministar kulture nezavisne BiH imenuje 1994. direktora Zavoda koji u funkciji treba djelovati na zaštiti spomenika s malobrojnim uposlenicima gdje je moguće u ratnim uslovima. U Strasbourgu ističem hitnu potrebu zaštite ostataka porušenih objekata; s Ferhadijom, Starim gradom Pruscem, Starim mostom i urbanim jezgrom Mostara, stari grad Počitelj, izvor Bune sa tekijom, Plehan, arhitektonsko-urbani kompleks u Stocu, Sarajevu, Tešnju, Travniku, Fojnici, bibliotečke objekte i ostale objekte kulture, a u Berlinu, nešto kasnije kandidujemo, na konferenciji UNESCO-a, fenomene planinskog masiva Čvrsnica - Prenj - Čabulja, dolinu rijeke Sane i Neretve. Za Ferhadiju me povezivalo djetinjstvo i očevo boravljenje. Tokom studija arhitekture bilo je to vezivanje stručno i emotivno, pa su, vjeravatno i daljnje aktivnosti intuitivno bile usmjerene na temeljitije upoznavanje strukture samog zdanja. Tokom istraživanja lokaliteta, proglašenog kao “arheološka zona” interventna selekcija otkrivenih fragmenata poslužila je za dokumentiranje osnova sanacijama i restauraciji.

Dunja Jelovac