Elektroprivreda BiH: Odgoditi primjenu CBAM-a

Na Simpozijumu EPCG NET 2025, koji je održan u Budvi, generalni direktor Elektroprivrede BiH Sanel Buljubašić govorio je o mehanizmima CBAM-a – Mehanizma za prilagođavanje ugljika na granici i o EU ETS sistemu trgovine emisijama.

- Na državi je da hitno donese zakone o regulisanju emisija ugljika u međunarodnoj trgovini, kako privreda, a posljedično i stanovništvo, ne bi imali još veće troškove i probleme. Izvoznici iz Bosne i Hercegovine od 1. januara 2026., moraju plaćati CBAM taksu za svaki euro proizvoda koji se iz BiH izvoze u zemlje EU - kazao je Buljubašić.

Dodao je da zajedničkim djelovanjem prema Energetskoj zajednici i Evropskoj komisiji zemlje grupe WB6, odnosno šest zemalja regiona zapadni Balkan, mogu omogućiti bolje uslove za održivu tranziciju i postizanje obavezujućih ciljeva.

Tokom izlaganja učesnici Simpozijuma su naglasili da Evropa ne odustaje od Mehanizama za prilagođavanje ugljika na granici (CBAM), te da je njegova primjena problem svih elektroprivreda regiona koji se dominantno oslanjaju na primjenu uglja u proizvodnji električne energije.

Ukazano je na činjenicu da je u sektoru električne energije CBAM naišao na određene izazove jer, predviđa naplatu za emisije koje se nisu nužno dogodile, što se smatra značajnim nedostatkom.

Istaknuto je da su obnovljivi izvori električne energije posebno pogođeni zbog toga što ne samo da će platiti za emisije koje nisu proizveli, već će snositi i dodatne troškove.

Ova situacija proizlazi iz trenutnih pravila CBAM regulative koja ne pravi jasnu razliku između izvora električne energije. Tokom disusije je izraženo očekivanje  da će doći do izmjena u implementacionim aktima kako bi se CBAM racionalizovao i prilagodio stvarnosti tržišta električne energije.

Evropska mreža operatora prijenosnog sistema električne energije (ENTSO-E) predložila je Evropskoj komisiji da produži prijelazni period za Mehanizam za prekogranično prilagođavanje ugljenika (CBAM) do 1. januara 2027.

EPCG NET Budva, jedan je od najeminentnijih energetskih skupova u regionu jugoistočne Evrope. Okuplja između 200 i 250 učesnika, među kojima su najreferentnija regionalna i evropska imena iz oblasti elektroenergetike, univerzitetske profesore, naučne radnike, predstavnike energetskih kompanija i drugih subjekata, saopćeno je iz EPBiH.

Fena